Η Καθαρά Δευτέρα σηματοδοτεί το τέλος της Αποκριάς και την αρχή της Σαρακοστής. Την ονομασία της την οφείλει στην προετοιμασία που ξεκινούν οι χριστιανοί με την σαρακοστή, ώστε να «καθαριστούν» σωματικά με την νηστεία και ψυχικά με την προσευχή, για την μεγαλύτερη γιορτή της χριστιανοσύνης, το Πάσχα.
Ακόμα ονομάζεται και Κούλουμα, κατά μια εκδοχή προέρχεται από την λατινική λέξη culumus που σημαίνει σωρός, αφθονία, αλλά και επίλογος, τέλος. Κατά μια άλλη εκδοχή, προέρχεται από την λατινική λέξη Κόλουμνα= Κολώνα, επειδή το πρώτο γλέντι της Καθαρής Δευτέρας, στην Αθήνα έγινε στις Στήλες του Ολυμπίου Διός. Στα Βυζαντινά χρόνια ονομαζόταν Απόθεση-Απόδοση.
Χαρακτηριστικά της Καθαράς Δευτέρας.
Η Καθαρά Δευτέρα συνήθως γιορτάζεται στην εξοχή, όταν το επιτρέπει και ο καιρός, με γλέντι, χορό, τραγούδι (υπάρχουν και χαρακτηριστικά τραγούδια, σκωπτικά ως επί το πλείστον), με εδέσματα νηστίσιμα και το χαρακτηριστικό άζυμο ψωμί, την λαγάνα. Σε πολλά μέρη της πατρίδας μας, δεν βάζουν κατσαρόλα στην φωτιά και τρώνε διάφορα λαχανικά (μαρούλι, κρεμμύδια, σκόρδα, ελιές), ταραμά και χαλβά.
Ακόμα σε άλλα μέρη, όπως στην Ήπειρο, καθαρίζουν τα κατσαρολικά και βάφουν άσπρα τα πεζοδρόμια, ενώ σε άλλα, βάφουν μαύρα τα πρόσωπά τους.Στην Αθήνα, τα Κούλουμα τα γιόρταζαν στις πλαγιές του Λόφου του Φιλοπάππου, όπου τρωγόπιναν και χόρευαν υπό τους ήχους είτε πλανόδιων μουσικών, είτε της λατέρνας, δημοτικούς ή λαϊκούς χορούς. Το σούρουπο οι Ρουμελιώτες γαλατάδες της Αθήνας, έστηναν χορό κυρίως τσάμικο στις Στήλες του Ολυμπίου Διός παρουσία των βασιλέων και πλήθος κόσμου.
Χαρταετός
Απαραίτητο συμπλήρωμα της Καθαράς Δευτέρας, είναι το πέταγμα του χαρταετού που πιθανόν συμβολίζει το «πέταγμα» κάθε έννοιας του χειμώνα, μια και μπαίνει η άνοιξη και όλα είναι χαρούμενα, τουλάχιστον στην φύση.Το πέταγμα του χαρταετού την ημέρα της Καθαράς Δευτέρας πρέπει να είναι έθιμο μεταγενέστερο. Ο χαρταετός είναι κατασκεύασμα των λαών της Ανατολής και ιδίως της Κίνας και θα έρθει στην Ευρώπη μέσω των Αράβων γύρω στα 1400 μ. Χ., ενώ κατ’ άλλους πολύ αργότερα και ήταν κατασκεύασμα από ύφασμα και όχι από χαρτί.Κάτι που δεν είναι ευρέως γνωστό είναι ότι και στην Αρχαία Ελλάδα, ένας μαθητής του Πυθαγόρα, ο Αρχύτας, είχε ασχοληθεί με τις πτήσεις και χρησιμοποιούσε στις μελέτες του χαρταετό. Ακόμα σε ένα αγγείο της κλασσικής εποχής υπάρχει μια παράσταση, όπου μια κόρη κρατά μια σαΐτα κι είναι έτοιμη να την πετάξει.
Ακόμα ονομάζεται και Κούλουμα, κατά μια εκδοχή προέρχεται από την λατινική λέξη culumus που σημαίνει σωρός, αφθονία, αλλά και επίλογος, τέλος. Κατά μια άλλη εκδοχή, προέρχεται από την λατινική λέξη Κόλουμνα= Κολώνα, επειδή το πρώτο γλέντι της Καθαρής Δευτέρας, στην Αθήνα έγινε στις Στήλες του Ολυμπίου Διός. Στα Βυζαντινά χρόνια ονομαζόταν Απόθεση-Απόδοση.
Χαρακτηριστικά της Καθαράς Δευτέρας.
Η Καθαρά Δευτέρα συνήθως γιορτάζεται στην εξοχή, όταν το επιτρέπει και ο καιρός, με γλέντι, χορό, τραγούδι (υπάρχουν και χαρακτηριστικά τραγούδια, σκωπτικά ως επί το πλείστον), με εδέσματα νηστίσιμα και το χαρακτηριστικό άζυμο ψωμί, την λαγάνα. Σε πολλά μέρη της πατρίδας μας, δεν βάζουν κατσαρόλα στην φωτιά και τρώνε διάφορα λαχανικά (μαρούλι, κρεμμύδια, σκόρδα, ελιές), ταραμά και χαλβά.
Ακόμα σε άλλα μέρη, όπως στην Ήπειρο, καθαρίζουν τα κατσαρολικά και βάφουν άσπρα τα πεζοδρόμια, ενώ σε άλλα, βάφουν μαύρα τα πρόσωπά τους.Στην Αθήνα, τα Κούλουμα τα γιόρταζαν στις πλαγιές του Λόφου του Φιλοπάππου, όπου τρωγόπιναν και χόρευαν υπό τους ήχους είτε πλανόδιων μουσικών, είτε της λατέρνας, δημοτικούς ή λαϊκούς χορούς. Το σούρουπο οι Ρουμελιώτες γαλατάδες της Αθήνας, έστηναν χορό κυρίως τσάμικο στις Στήλες του Ολυμπίου Διός παρουσία των βασιλέων και πλήθος κόσμου.
Χαρταετός
Απαραίτητο συμπλήρωμα της Καθαράς Δευτέρας, είναι το πέταγμα του χαρταετού που πιθανόν συμβολίζει το «πέταγμα» κάθε έννοιας του χειμώνα, μια και μπαίνει η άνοιξη και όλα είναι χαρούμενα, τουλάχιστον στην φύση.Το πέταγμα του χαρταετού την ημέρα της Καθαράς Δευτέρας πρέπει να είναι έθιμο μεταγενέστερο. Ο χαρταετός είναι κατασκεύασμα των λαών της Ανατολής και ιδίως της Κίνας και θα έρθει στην Ευρώπη μέσω των Αράβων γύρω στα 1400 μ. Χ., ενώ κατ’ άλλους πολύ αργότερα και ήταν κατασκεύασμα από ύφασμα και όχι από χαρτί.Κάτι που δεν είναι ευρέως γνωστό είναι ότι και στην Αρχαία Ελλάδα, ένας μαθητής του Πυθαγόρα, ο Αρχύτας, είχε ασχοληθεί με τις πτήσεις και χρησιμοποιούσε στις μελέτες του χαρταετό. Ακόμα σε ένα αγγείο της κλασσικής εποχής υπάρχει μια παράσταση, όπου μια κόρη κρατά μια σαΐτα κι είναι έτοιμη να την πετάξει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου