Σάββατο του Λαζάρου

Έθιμα, παραδόσεις και κάλαντα

Ο Λάζαρος είχε αδελφές την Μάρθα και την Μαρία και ήταν φίλος του Ιησού. Στο κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο αναφέρεται το θαύμα της ανάστασης του. Ο Ιησούς 4 μέρες μετά τον θάνατό του πήγε στον τάφο του και με την ρήση «Δεύρω έξω Λάζαρε» τον επανέφερε στην ζωή. Σε όλη την Ελλάδα η ανάσταση του Λαζάρου εορτάζεται με διάφορα έθιμα γενικά ή τοπικά Η γιορτή του Λαζάρου έχει δισυπόστατη έννοια καθώς θεωρείται μέρα της ζωής και του θανάτου. Μάλιστα σε πολλά μέρη δεν κάνουν δουλειές στα χωράφια καθώς πίστευαν  ότι έπιαναν θα μαραινόταν, ή ακόμα δεν το έφερναν  στο σπίτι γιατί κατά μια έννοια έφερναν μαζί και τον θάνατο. Υπάρχει όμως και η έννοια της νίκης του Χριστού στον θάνατο. Ακόμα για την ημέρα του Λαζάρου οι νοικοκυρές έπλαθαν ειδικά κουλουράκια τα «λαζαράκια», «λαζάρηδες», ή «λαζαρούδια».Το φιλοδώρημα για τα κάλαντα ήταν εκτός από λεφτά, καλούδια, αλλά και αυγά. Χαρακτηριστική έκφραση για τους τσιγκούνηδες «δεν δίνει ούτε αυγά του Λαζάρου».

 Το σχήμα τους ανάγει σε άνθρωπο που είναι σαβανωμένος (με σταυρωμένα χέρια), όπως αποτυπώνεται ο Λάζαρος στις εικόνες. Ανάλογα την περιοχή της χώρας και τα υλικά που προσθέτουν στην ζύμη και στην γέμιση, σταφίδες, καρύδια, αμύγδαλα, μέλι κ ά. Για την ημέρα του Λαζάρου υπάρχουν ειδικά κάλαντα που ως επί το πλείστον τραγουδιούνται από γυναίκες, που τις ονόμαζαν «Λαζαρίνες» ή «Λαζαρίτσες», που εκλαμβάνονταν μάλιστα και ως υποψήφιες νύφες. Είχαν στολισμένα τα μαλλιά τους με λουλούδια και κράταγαν τον Λάζαρο, ένα ξύλο ή κουτάλα τυλιγμένο με ρούχα.

«Πες μας Λάζαρε τι είδες εις τον Άδη που επήγες.
Είδα φόβους, είδα τρόμους, είδα βάσανα και πόνους,
δώστε μου λίγο νεράκι να ξεπλύνω το φαρμάκι,
της καρδούλας μου το λέω και μοιρολογώ και κλαίω…»