Κυριακή των Βαΐων ή Βαϊοφόρος

Είναι η τελευταία Κυριακή πριν την Λαμπρή

και η τελευταία Κυριακή της μεγάλης Σαρακοστής,

σηματοδοτώντας την έναρξη της Μεγάλης Εβδομάδας.

Η ημέρα είναι αφιερωμένη στην θριαμβευτική είσοδο του Χριστού στα Ιεροσόλυμα όπου ο κόσμος γνωρίζοντας το θαύμα της Ανάστασης του Λαζάρου του επιφύλαξε μεγάλη υποδοχή.. Έστρωναν κάτω τα ρούχα τους και κλαδιά φοινίκων (βάγια) για να περάσει, ενώ τον επευφημούσαν λέγοντας: «Ωσαννά, ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου». Η εκκλησία μας από τον 9ο αιώνα καθιέρωσε το έθιμο αυτό. Μάλιστα στα βυζαντινά χρόνια, γινόταν «ο περίπατος του αυτοκράτορα» από το παλάτι προς την εκκλησία, όπου μοίραζε στους πιστούς βάγια. από το Παλάτι προς τη Μεγάλη Εκκλησία.  Στη διαδρομή αυτή ο αυτοκράτορας μοίραζε στον κόσμο βάγια και σταυρούς και ο Πατριάρχης σταυρούς και κεριά.  Με τα βάγια οι πιστοί στόλιζαν τους τοίχους των σπιτιών και το εικονοστάσι τους. Και σήμερα όμως επικρατεί το έθιμο να στολίζουν τους ναούς με δάφνες ή βάγια, αλλά και με άλλα νικηφόρα φυτά ελιά, μυρτιά. Μετά δε το τέλος της λειτουργίας «χτυπάνε» το κεφάλι του πιστού, με τα βάγια λέγοντας, (υπάρχουν διάφορες παραλλαγές): «Βάγια, βάγια του Βαγιού, τρώνε ψάρι και κολιούς και την άλλη Κυριακή τρώνε το ψητό αρνί» Αν και είναι ακόμα σαρακοστή, η εκκλησία την Κυριακή των Βαΐων επιτρέπει το ψάρι.