Κωστής Παλαμάς

«Αυτό το λόγο θα σας πω, δεν έχω άλλον κανένα
Μεθύστε με το αθάνατο κρασί του Εικοσιένα»
Ο Κωστής Παλαμάς γεννήθηκε το 1859 στην Πάτρα, με καταγωγή από το Μεσολόγγι όπου έζησε στον θείο του, από τα επτά χρόνια όταν έχασε και τους δυο γονείς του. Το 1876 γράφτηκε στην Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, που την εγκαταλείπει όμως για να αφοσιωθεί στην ποίηση και την λογοτεχνία. Από το 1879 αρχίζει να συνεργάζεται με εφημερίδες και περιοδικά της εποχής του, δημοσιεύοντας λυρικά και σατιρικά ποιήματα, χρονογραφήματα, πολιτικά σχόλια, διηγήματα κ ά. Τα ποιήματά τότε «Τα τραγούδια της πατρίδας μου», «Ο ύμνος στην Αθηνά», «Τα μάτια της ψυχής μου», τον επιβάλλουν ως τον νέο ποιητή της εποχής του και καθώς γράφει στην δημοτική εντάσσεται στους ποιητές της Νέας Αθηναϊκής Σχολής. Το 1886 παντρεύεται την Μαρία Βάλβη με την οποία απέκτησε τρία παιδιά, τη Ναυσικά, τον Λέανδρο και τον Άλκη, που πέθανε στα πέντε του χρόνια, βυθίζοντας τον ποιητή σε βαθιά οδύνη. Αναζητά την λύτρωση γράφοντας το αριστουργηματικό ελεγείο «Ο τάφος».
«Άφτιαστο κι αστόλιστο,
του Χάρου δε σε δίνω
Στάσου με τ’ ανθόνερο
την όψη σου να πλύνω…»
Ο Παλαμάς θεωρείται ο μεγαλύτερος ποιητής των νεοελληνικών χρόνων, που γεμίζει με την φυσιογνωμία του όλη την εποχή του, χαρακτηριζόμενος ακόμα και «Εθνικός ποιητής». Η ποίησή του είναι πολύπλευρη, διακρίνεται για το μεγαλόσχημο της έμπνευσης, την μεγάλη ποικιλία των στιχουργικών μορφών, το πλήθος των θεμάτων της, την πυκνότητα του περιεχομένου της, αλλά και την λατρεία του για την Ελλάδα, είτε εκφράζεται για την φύση, την ιστορία, την τέχνη, το αρχαίο κάλλος, την φιλοσοφία ή την ζωή της.

«Ο κόσμος λάμπει
σαν ένα αστέρι,
βουνά και κάμποι,
δένδρα, νερά,
γιορτάζουν πάλι,
καθώς προβάλει
το καλοκαίρι.
Θεού χαρά!...
Το ποιητικό έργου του: «Ίαμβοι και ανάπαιστοι» (1897), «Οι χαιρετισμοί της ηλιογέννητης» (1900), «Η ασάλευτη ζωή» (1904), «Ο δεκάλογος του γύφτου» (1907), «Η φλογέρα του βασιλιά» (1910), «Η πολιτεία κι η μοναξιά» (1912), «Βωμοί» (1915), «Τα δεκατετράστιχα» (1919), «Δειλοί και σκληροί» (1928), «Οι νύχτες του Δήμιου»(1935) κ ά. Ακόμα το θεατρικό έργο «Τρισεύγενη» (1903), τα διηγήματα «Ο θάνατος παλικαριού» (1901), «Διηγήματα» (1920) και τα κριτικά έργα «Γράμματα», «Τα πρώτα κριτικά», «Τα χρόνια μου και τα χαρτιά μου» και τις μονογραφίες για τον Γκαίτε, τον Σολωμό, τον Βαλαωρίτη, τον Κρυστάλλη κ ά. Ο Κωστής Παλαμάς πέθανε στα χρόνια της κατοχής, στις 27 Φεβρουαρίου του 1943. Η κηδεία του την επόμενη μέρα, θα αποτελέσει μεγαλειώδη πατριωτική εκδήλωση, καθώς χιλιάδες κόσμου συγκεντρώνονται στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών, όπου συνοδεύουν τον ποιητή στην τελευταία του κατοικία ψάλλοντας τον εθνικό μας ύμνο. Ο Άγγελος Σικελιανός χαιρετά τον ποιητή λέγοντας:
«Ηχήστε, οι σάλπιγγες…Καμπάνες βροντερές,
δονήστε σύγκορμη την χώρα, πέρα ως πέρα…
Σ’ αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα!»