Μάρκος Βαμβακάρης

Ο Πατριάρχης του ρεμπέτικου

Μια από τις μεγαλύτερες και σημαντικότερες προσωπικότητες του ρεμπέτικου τραγουδιού υπήρξε ο Μάρκος Βαμβακάρης. Ήταν ο πρώτος που έφερε το κυνηγημένο μπουζούκι στα νυχτερινά κέντρα , το έκανε επάγγελμα και το έβαλε σε δίσκο. Έφερε το ρεμπέτικο τραγούδι από το περιθώριο στο προσκήνιο, σε μια δύσκολη εποχή, όλοι το κατέκριναν και πολύ σύντομα έγινε η διασκέδαση του λαού

…Μάρκος Βαμβακάρης πρώτος
για την Φραγκοσυριανή μιλούνε
κι ο Δημήτρης Μπαγιαντέρας
όλα γύρω του γελούνε…
(Θα σας πω μια ιστορία, Σωτηρίας Μπέλλου)

Ο Μάρκος Βαμβακάρης γεννήθηκε στις 10 Μαΐου του 1905, στην περιοχή Σκαλίτης Άνω Χώρας Σύρου, από φτωχή οικογένεια καθολικών και γι αυτό του δόθηκε αργότερα το παρατσούκλι Φράγκος. Αγαπούσε πολύ τα γράμματα, όμως αναγκάστηκε να βγει στην βιοπάλη, ακολουθώντας τον πατέρα του σε διάφορες δουλειές, καθώς ήταν ο πρωτότοκος από έξι αδέλφια. Το ίδιο συνέχισε και μετά τον ερχομό του στον Πειραιά, λιμενεργάτης, χαμάλης, εκδορέας, λούστρος κ ά

Ο πατέρας του έγραφε τραγούδια και ο παππούς του έπαιζε πίπιζα, τα πρώτα του δε μουσικά ακούσματα ήταν συριανά μικρασιατικά ζεϊμπέκικα, που έπαιξαν ρόλο στην δημιουργία του μουσικού έργου του αργότερα, στο οποίο μεγάλο μέρος έμπνευσης αποτέλεσαν στιγμές τις ζωής του και οι γυναίκες που αγάπησε.
Το 1925 όταν έκανε το στρατιωτικό του αρχίζει να μαθαίνει μπουζούκι και σύντομα έγινε άφταστος. Άρχισε να εμφανίζεται στους τεκέδες και να γράφει τραγούδια.

Το 1932 γραμμοφωνεί τον πρώτο του δίσκο στην Columbia με τα τραγούδια «Καραντουζένι» και «Αράπ». Την επόμενη χρονιά δημιουργεί την πρώτη ατόφια κλασσική λαϊκή μπουζουξίδικη κομπανία, την γνωστή ως «Τετράς, η ξακουστή του Πειραιώς», με τους Γιώργο Μπάτη, τον Ανέστη Δελιά και τον Στράτο Παγιουμτζή, που ήταν και η πρώτη που παρουσίασε ρεμπέτικα τραγούδια σε νυχτερινό κέντρο.

Το 1937 ηχογραφεί την θρυλική «Φραγκοσυριανή», την μεγαλύτερή του επιτυχία και το δημοφιλέστερο ελληνικό τραγούδι παγκοσμίως.

Μια φούντωση μια φλόγα
έχω μέσα στην καρδιά,
λες και μάγια μου ΄χεις κάνει
Φραγκοσυριανή γλυκιά…

Μέχρι το 1948 συνεχίζει να γράφει και να ηχογραφεί στις εταιρείες Οντεόν, Παρλοφόν και ΗΜV, περίπου 500 τραγούδια, που ερμηνεύει κυρίως ο ίδιος με τους Απόστολο Χατζηχρήστο, Στράτο Παγιουμτζή, Στελλάκη Περπινιάδη, Στέλλα Χασκίλ, Ρόζα Εσκενάζι και άλλους που έγιναν μεγάλες επιτυχίες.
«Ώρες με θρέφει ο λουλάς», «Ζητώ παντού ο καημένος», «Μαύρα μάτια, μαύρα φρύδια», «Μικρός αρραβωνιάστηκα», «Μπουζούκι μου διπλόχορδο», «Αν μ’ αξιώσει ο Θεός», «Όλοι οι ρεμπέτες του ντουνιά», «Αντιλαλούν οι φυλακές», «Ήμουνα μάγκας μια φορά», «Πάψε να με τυραννάς», «Πεισματάρα» , «Τρελή μου Πειραιώτισσα», «Ναζιάρα», «Τα μάτια σου τα’ αράπικα», «Ο Αντώνης ο βαρκάρης»

Την δεκαετία του ’50, ο Βαμβακάρης θεωρείται ξεπερασμένος και ο κόσμος του γυρίζει την πλάτη, ξεχνώντας τα τραγούδια του. Η οικονομική του κατάσταση δύσκολη και η υγεία του κλονισμένη και μέσα σ’ όλα ο αφορισμός (θα αρθεί το ’66) από την καθολική εκκλησία, καθώς είχε παντρευτεί την δεύτερη σύζυγό του Βαγγελιώ, με ορθόδοξο γάμο.

Όταν στα χρόνια του ’60 το ρεμπέτικο αναβιώνει, τα τραγούδια του Μάρκου, διασκευάζονται και επανεκτελούνται με νεότερους καλλιτέχνες Γρηγόρη Μπιθικώτση, Πόλυ Πάνου, Στράτο Διονυσίου, Καίτη Γκρέϋ, Πρόδρομο Τσαουσάκη.
Η δε Columbia, με πρωτοβουλία του Γρηγόρη Μπιθικώτση, κυκλοφορεί παλιά και νέα τραγούδια του και η «δεύτερη καριέρα» του, όπως έλεγε ο ίδιος, ξανάρχισε.
Θα φύγει από την ζωή στις 8 Φεβρουαρίου του 1972, σε ηλικία 66 ετών

…Ο Μάρκος Βαμβακάρης θα είναι αρχηγός
Τσιτσάνης ως μαέστρος, γιατί είναι πονηρός
η Σωτηρία Μπέλλου γλυκά θα τραγουδά
κι ο Παναγιωτάκης θα παίζει μπαγλαμά…
(Το καινούριο Χόλυγουντ, Σωτηρίας Μπέλλου)

Πηγή: haris kontos.blogspot.com