Πασχαλιά στις γειτονιές της Ελλάδας

Η Λαμπρή είναι η μεγαλύτερη και πλουσιότερη γιορτή, σε λαογραφικές εκδηλώσεις. Στην Κέρκυρα το σπάσιμο των κανατιών, στην Πάτμο η τελετή του Νιπτήρος, στην Ύδρα ο θαλασσινός Επιτάφιος, στην Χίο ο ρουκετοπόλεμος, στο Λεωνίδιο τα αερόστατα, στην Καλαμάτα ο σαϊτοπόλεμος, στην Μυτιλήνη η κούνια…

Πάτμος: Η Τελετή του Νιπτήρος
Την Μεγάλη Πέμπτη, στο νησί της Αποκάλυψης, στην πλατεία Δημαρχείου της Χώρας, στήνεται μια μεγάλη εξέδρα, όπου δώδεκα μοναχοί της Μονής του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου, φορώντας κόκκινα άμφια, υποδύονται τους δώδεκα μαθητές του Χριστού και ο ηγούμενος της μονής, τον Ιησού που ακολουθώντας το βυζαντινό
τελετουργικό, πλένει τα πόδια των Αποστόλων (μοναχών).
Κέρκυρα: Το σπάσιμο των κανατιών
Στο καταπράσινο νησί των Φαιάκων έχουμε ένα πλήθος εκδηλώσεων και εθίμων κατά την διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας. Την Μεγάλη Παρασκευή, από νωρίς το απόγευμα ξεκινούν οι περιφορές των Επιταφίων, με πρώτο τον Επιτάφιο από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, στο Παλιό Φρούριο και ακολουθούν και οι υπόλοιποι, με την μπάντα, την χορωδία και τους πιστούς της κάθε ενορίας, όπου κατά τις 9:30 το βράδυ συναντιούνται με τον Επιτάφιο της Μητρόπολης. Το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου, γίνεται η περιφορά του Επιταφίου της εκκλησίας του Αγίου Σπυρίδωνα και μετά τις 11:00 όταν θα γίνει η πρώτη Ανάσταση, χτυπούν οι καμπάνες των εκκλησιών και από τα μπαλκόνια των σπιτιών που κρέμονται κόκκινα πανιά, πετάνε στον δρόμο με κρότο, πήλινα κανάτια (μπότιδες)
Ύδρα: «Θαλασσινός Επιτάφιος»
Στο κοσμοπολίτικο νησί της Ύδρας, την Μ. Παρασκευή γίνεται κάτι μοναδικό και πρωτόγνωρο. Ο Επιτάφιος από την συνοικία Καμίνι μετά την περιφορά του κατά μήκος της προκυμαίας, μπαίνει στην θάλασσα όπου διαβάζεται και η Ακολουθία του Επιταφίου. Όμως και την Κυριακή του Πάσχα, το κάψιμο του Ιούδα γίνεται στην προκυμαία του λιμανιού, δημιουργώντας μια φαντασμαγορική ατμόσφαιρα.

Λεωνίδιο: Τα αερόστατα

Το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου μόλις ο παπάς πει το «Χριστός Ανέστη» ο ουρανός στο Λεωνίδιο της Αρκαδίας, φωτίζεται από εκατοντάδες κατακόκκινα αερόστατα, που οι ντόπιοι έχουν κατασκευάσει την Μεγάλη Εβδομάδα, από χαρτί, καλάμι και σύρμα και πυροδοτούν με «καλυμάρα», ένα πανί με λάδι και πετρέλαιο.
Χίος: Ρουκετοπόλεμος στο Βροντάδο
Ο ρουκετοπόλεμος είναι ένα έθιμο που έχει τις ρίζες του στα χρόνια της τούρκικης κατοχής. Αρχικά οι κάτοικοι των αντικρινών ενοριών, της Παναγίας Ερυθιανής και
του Αγίου Μάρκου έφτιαχναν αυτοσχέδια κανονάκια. Με την πάροδο του χρόνου αντικαταστάθηκαν με αυτοσχέδιες ρουκέτες και βεγγαλικά, που προετοιμάζονται μήνες πριν το Πάσχα. Μόλις οι καμπάνες σημάνουν χαρμόσυνα την Ανάσταση ο ουρανός στο Βροντάδο παίρνει φωτιά με τον ρουκετοπόλεμο. Ένα θέαμα μοναδικό στην ανοιξιάτικη νύχτα, που συμπληρώνεται με τις μυρωδιές από τα κουλουράκια και τσουρέκια με μαστίχα και την «κούκλα», που έχουν φτιάξει οι νοικοκυράδες της Χίου, αλλά και από μεθυστικό άρωμα από τις ανθισμένες μανταρινιές.
Καλαμάτα: Σαϊτοπόλεμος
Στην Καλαμάτα αναβιώνει ο «διαγωνισμός των μπουλουκιών», ένα έθιμο που έχει τις ρίζες του στους απελευθερωτικούς αγώνες του 1821. Το έθιμο λαμβάνει χώρα στο γήπεδο του Μεσσηνιακού, όπου οι διαγωνιζόμενοι φορώντας παραδοσιακές στολές και «οπλισμένοι» με σαΐτες (χαρτονένιους σωλήνες γεμάτους με μπαρούτι) που φτιάχνουν μόνοι τους, επιδίδονται στον «σαϊτοπόλεμο».
Μυτιλήνη: Η κούνια
Τις ημέρες του Πάσχα, με αποκορύφωμα την δεύτερη μέρα, στην Μυτιλήνη έχουν έθιμο να στήνουν αυτοσχέδιες κούνιες στα κλαδιά των δέντρων. Εκεί γύρω στις κούνιες μαζεύονται παρέες-παρέες και γλεντάνε τρώγοντας και πίνοντας. Τα παιδιά διασκεδάζουν κάνοντας κούνια και τραγουδώντας τα λεγόμενα τραγούδια της κούνιας, που διαδόθηκαν μέσα από την προφορική παράδοση. Ένα από αυτά είναι και το «Γαριφαλιά μου πράσινη» που λέει:
«Γαριφαλιά μου πράσινη καλέ πότε θα κοκκινίσεις;
Να κόψω δυο γαρίφαλα καλέ να κάνω φροκαλίτσες…»