Πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε΄

Το κοσμικό του όνομα ήταν Γεώργιος Αγγελόπουλος και γεννήθηκε στην Δημητσάνα το 1745. Έμαθε τα πρώτα γράμματα στην πατρίδα του και συνέχισε αρχικά στην Αθήνα, μετά στην Σμύρνη και τελικά στην Πάτμο, όπου σπούδασε στην περίφημη Ακαδημία της. Είχε σπάνια φιλοσοφική και θεολογική κατάρτιση. Το 1775 χειροτονήθηκε αρχιδιάκονος, το 1785 μητροπολίτης Σμύρνης και το 1797, μόλις σε ηλικία 52 ετών, ανέβηκε στον Οικουμενικό θρόνο τις Κωνσταντινουπόλεως. Η εκκλησιαστική και εθναρχική του δράση υπήρξε λαμπρή, στον τομέα τις φιλανθρωπίας, τις διοικήσεως τις εκκλησίας, αλλά και της ελληνικής παιδείας. Οι Τούρκοι που δεν έβλεπαν με καλό μάτι τις δραστηριότητες και την δράση του τον ανάγκασαν να παραιτηθεί το 1802 και τον εξόρισαν στην Χαλκηδόνα. Μέχρι το 1806 που ξαναγύρισε στον πατριαρχικό θρόνο, μόνασε στο Μέγα Σπήλαιο των Καλαβρύτων και στο Άγιο Όρος. Το 1818 ανέλαβε για τρίτη φορά το πατριαρχείο και στο διάστημα αυτό, ήρθε σε επαφή με σημαίνοντες Φιλικούς, ενώ προσπάθησε να τονώσει το εθνικό και θρησκευτικό φρόνημα του λαού. Οι Τούρκοι θεωρώντας τον ως τον μυστικό ηγέτη της επανάστασης τον συλλαμβάνουν και τον φυλακίζουν. Μετά από ταπεινωτικά βασανιστήρια απαγχονίστηκε στην μεσαία πύλη του πατριαρχείου. Το ιερό λείψανό του έμεινε εκεί τρεις μέρες κρεμασμένο, μετά παραδόθηκε στον όχλο και τελικά ρίχτηκε στον Κεράτιο κόλπο, από όπου το ανέσυρε μετά από 6 ημέρες ο Έλληνας πλοίαρχος Γ. Σκλάβος, που το μετέφερε στην Οδησσό και τάφηκε με μεγάλες τιμές. Το 1871 τα οστά του μεταφέρθηκαν στην Αθήνα και την επόμενη χρονιά ο ανδριάντας του στήθηκε μπροστά στο Πανεπιστήμιο. Η εκκλησία μας τον ανακήρυξε Άγιο το 1921 και η μνήμη του τιμάται τις 10 Απριλίου, ημερομηνία που μαρτύρησε.