Ξηροί καρποί, το θησαυροφυλάκιο της φύσης

Το χειμώνα οι ξηροί καρποί έχουν την τιμητική τους. Σχεδόν όλα τα χριστουγεννιάτικα γλυκά και φαγητά θα δανειστούν λίγη από την γλυκιά και στιβαρή γεύση τους. Οι κουραμπιέδες από τα αμύγδαλα, τα μελομακάρονα, οι δίπλες και ο μπακλαβάς από τα καρύδια, τα σοκολατένια γλυκά από τα φουντούκια και τέλος η παραδοσιακή γαλοπούλα από το κάστανο και το κουκουνάρι.

ΚΑΡΥΔΙΑ
Η καρύα η βασιλική ευδοκιμεί σε μεγάλο υψόμετρο και έτσι στις περισσότερες ορεινές περιοχές της χώρας μας παράγονται καρύδια. Το σχήμα του καρπού καθώς χωρίζετε σε δυο ημισφαίρια, θυμίζει τον εγκέφαλο του ανθρώπου, δίνοντας το ερέθισμα στην λαϊκή φαντασία να πλάθει δοξασίες και μύθους.
Τα καρύδια περιέχουν 65% λιπαρά. Έτσι, στα μέρη που δεν είχαν ελιές ώστε να παράγουν ελαιόλαδο, ή κατά την διάρκεια της νηστείας που απαγορευόταν το λάδι, άλεθαν καρύδια και παρήγαγαν λάδι το οποίο χρησιμοποιούσαν στην μαγειρική.

ΦΟΥΝΤΟΥΚΙΑ
Αν και ο καρπός τους έχει στιβαρή γεύση που θυμίζει μυρωδιά ξύλου, η λευπτοκαρυά φαίνεται να εμπνέει τους ποιητές με τη «ντελικάτη» κατασκευή της. Από τη νεολιθική εποχή υπάρχουν στοιχεία για την κατανάλωση φουντουκιών, συνήθεια που μάλλον συνεχίστηκε στους αρχαίους Έλληνες και στους Ρωμαίους. Καρπός ιδιαίτερα πλούσιος σε λιπαρά, από τον οποίο προκύπτει και το φουντουκέλαιο. Έχει μεγάλη θρεπτική αξία, καθώς περιέχει βιταμίνη Ε, φώσφορο, ασβέστιο, σίδηρο και σημαντικές ποσότητες καλίου.


ΑΜΥΓΔΑΛΑ
"Στάσου μύγδαλα" φώναζε ο Γ. Βόγλης για να φιλέψει την τουρίστρια στην γνωστή κινηματογραφική ταινία
Περιέχουν περίπου 60% λιπαρά και 20% πρωτεΐνες. Ακόμη μεγάλες ποσότητες ασβεστίου και συνιστώνται από τους γιατρούς σε όσους έχουν δυσανεξία στην λακτόζη. Περιέχουν επίσης βιταμίνες Α, Ε και Β2 καθώς και χαλκό, σίδηρο, ψευδάργυρο, κάλιο και φώσφορο.

ΦΙΣΤΙΚΙΑ
«Όλα τα παίζω μονά-ζυγά!» χαρακτηριστική η φράση του «φιστικά» την δεκαετία του ’60, τα δικά μας ελληνικά φιστίκια, τα κελυφωτά της Αίγινας, αλλά και η λαϊκή δοξασία ότι έτσι και αρχίσεις να μασουλάς φιστίκια δεν σταματάς, αναγάγουν το φιστίκι σε αγαπημένο ξηρό καρπό, μολονότι δεν ήταν ποτέ κατά κάποιο τρόπο πρωτοκλασάτος. Περιέχει περίπου 25% πρωτεΐνη και 50-55% λιπαρά. Επίσης περιέχει βιταμίνη Α, θειαμίνη, νιασίνη, φολικό οξύ, κάλιο, σίδηρο και ψευδάργυρο.

ΚΑΣΤΑΝΑ
Ο καστανάς με την φουφού στην γωνία, χαρακτηριστική εικόνα, παλαιότερα του χειμωνιάτικου σκηνικού. Βραστά ή ψητά με την βελούδινη γεύση τους, θα δώσουν την ιδιαίτερη γεύση στην γεμιστή γαλοπούλα και όχι μόνο. Παλαιότερα στον αγροτικό πληθυσμό αποτελούσαν βασική τροφή. Αποτελούν πλήρη τροφή και περιέχουν ασβέστιο σίδηρο, βιταμίνη Β, φολικό οξύ, φώσφορο, μαγνήσιο, νάτριο και κάλιο. Τα φλούδια αλλά και το νερό που βράσατε τα κάστανα ρίξτε το στα λουλούδια, είναι εξαίρετο λίπασμα.