Να τα πούμε;

Τα κάλαντα αποτελούν για όλους μας ίσως την πιο γλυκιά ανάμνηση των παιδικών μας χρόνων, όταν με το τριγωνάκι ξεχυνόμαστε στις γειτονιές για να τα «πούμε» την παραμονή των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς και των Φώτων.

Η προέλευση της λέξης κάλαντα τυγχάνει πολλών ερμηνειών. Κατ’ άλλους προέρχεται από την ρωμαϊκή λέξη calendae που σημαίνει καινούριος μήνας, κατ’ άλλους από το ελληνικό ρήμα καλώ, λόγω της ανάγκης υπενθύμισης των γιορτών κατά τα πρώτα χριστιανικά χρόνια, με τα κάλαντα να αποτελούν το "κάλεσμα".

Χριστουγεννιάτικα κάλαντα

Καλήν ημέραν άρχοντες, αν είναι ορισμός σας,
Χριστού την θείαν Γέννησην, να πω στ’ αρχοντικό σας.
Χριστός γεννάτε σήμερον εν Βηθλεέμ τη πόλει.
Οι ουρανοί αγάλλονται χαίρει η κτήσις όλη.
Εν τω σπηλαίω τίκτεται, εν φάτνη των αλόγων
Ο Βασιλεύς των Ουρανών και Ποιητής των όλων.
Πλήθος αγγέλων ψάλλουσι το «Δόξα εν Υψίστοις».
Και τούτο άξιον εστί η των ποιμένων πίστις.

Πρωτοχρονιάτικα κάλαντα

Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά,
ψιλή μου δεντρολιβανιά,
κι αρχή καλός μας χρόνος,
εκκλησιά με τα’ άγιο θρόνο,
Αρχή που βγήκε ο Χριστός,
άγιος και πνευματικός
στη γη να περπατήσει
και να μας καλοκαρδίσει
Άγιος Βασίλης έρχεται
- Άρχοντες τον κατέχετε
από την Καισαρεία
-είσαι αρχόντισσα κυρία.
Βαστάει εικόνα και χαρτί,
με τον Χριστό τον λυτρωτή
χαρτί και καλαμάρι,
δες και με το παλικάρι.

Κάλαντα των Φώτων

Σήμερα τα Φώτα και ο φωτισμός
η χαρά μεγάλη κι ο αγιασμός.
Κάτω στον Ιορδάνη τον ποταμό
Κάθετ’ η κυρά μας η Παναγιά.
Όργανο βαστάει, κερί κρατεί
και τον Αϊ-Γιάννη παρακαλεί.
Αϊ-Γιάννη και βαπτιστή
βάπτισε κι εμένα Θεού παιδί.
Ν’ ανέβω επάνω στον ουρανό
να μαζέψω ρόδα και λίβανο.
Καλημέρα, καλημέρα,
Καλή σου μέρα αφέντη με την κυρά.