Νόσος Αλτσχάιμερ

Η 21η Σεπτεμβρίου έχει καθιερωθεί ως παγκόσμια ημέρα για την νόσο Αλτσχάιμερ, που αποτελεί την πιο συχνή μορφή άνοιας.

Η νόσος Αλτσχάϊμερ, είναι μια άγνωστης αιτιολογίας, προοδευτική, εκφυλιστική βλάβη των εγκεφαλικών κυττάρων ηλικιωμένων ατόμων, που χαρακτηρίζεται από απώλεια της μνήμης, αλλά και με διατάραξη και των υπόλοιπων νοητικών λειτουργιών, όπως η προσοχή, η κρίση, η σκέψη και η ομιλία. Ενώ διατηρούνται οι κινητικές ικανότητες, παρατηρείται περιορισμός των ικανοτήτων στον συντονισμό όρασης και χώρου.

Η νόσος αποτελεί την τέταρτη αιτία θανάτου μετά τις καρδιόπαθειες, τον καρκίνο και τα εγκεφαλικά, καθώς η εξέλιξή της οδηγεί σε πλήρη αποδιοργάνωση του ατόμου και σε έκπτωση των λειτουργιών και των συστημάτων του σώματος.

Περίπου 20% των ατόμων άνω των 80 ετών πάσχουν από άνοια. Η νόσος Αλτσχάϊμερ αποτελεί και την πλέον συνηθισμένη μορφή άνοιας, με ποσοστό 60% επί του συνόλου των ασθενών με άνοια. Υπολογίζεται ότι 24,3 εκατ. άνθρωποι σε όλο των κόσμο πάσχουν από άνοια, ενώ στην Ελλάδα εκτιμάται ότι φτάνουν τα 141.000 άτομα.

Σύμφωνα με τους ειδικούς η εμφάνιση της νόσου σχετίζεται με γενετικούς και περιβαλλοντολογικούς παράγοντες, όπως η μεγάλη ηλικία, η κληρονομικότητα, η κατάθλιψη, οι κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, το χαμηλό πνευματικό επίπεδο κ ά
Παράγοντες όπως το κάπνισμα, η υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης, η παχυσαρκία, η αυξημένη χοληστερίνη, φαίνεται να ευνοούν την ανάπτυξή της.

Τα πρώτα συμπτώματα της εμφανίζονται συνήθως ανάμεσα στην ηλικία των 60-70 χρόνων, ενώ σπάνια είναι η εμφάνιση συμπτωμάτων σε μικρότερη ηλικία.
Ύποπτα συμπτώματα της νόσου θεωρούνται οι περιπτώσεις όπου το άτομο:
-Εμφανίζει απώλεια μνήμης, που αφορά κυρίως πρόσφατα γεγονότα
-Δυσκολεύεται στην εύρεση κατάλληλων λέξεων για πρόσωπα και αντικείμενα
-Χάνει την αίσθηση του χρόνου
-Δυσκολεύεται στην λήψη των αποφάσεων
-Χάνει προσωπικά αντικείμενα και δεν μπορεί να θυμηθεί που τα έχει βάλει
-Γίνεται απαθές και αδιάφορο σε δραστηριότητες που μέχρι τώρα προσέλκυαν το ενδιαφέρον του
-Αρχίζει να βλέπει και να ακούει πράγματα που δεν υπάρχουν

Όσο εξελίσσεται η νόσος οι διαταραχές της μνήμης γίνονται πιο σοβαρές ενώ εμφανίζονται και αφασικές διαταραχές όπως αγνωσία, απραξία, αγραφία κλπ. Στο τελικό στάδιο ο ασθενής παραμένει κλινήρης χωρίς δυνατότητα αυτοεξυπηρέτησης ενώ απαιτείται συνεχής φροντίδας και παρακολούθησης του από τους οικείους του ή ειδικευμένο προσωπικό, κατ’ οίκον ή σε ειδικό ίδρυμα.

Παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχει ριζική θεραπεία, υπάρχει η δυνατότητα αντιμετώπισης και επιβράδυνσης της νόσου. Το πρώτο βήμα είναι η όσο το δυνατόν πιο πρώιμη διάγνωσή της. Σήμερα υπάρχουν διαγνωστικά μέτρα, μέσω νευροψυχολογικών τεστ, γενετικού ελέγχου κλπ που επιτρέπουν την ακρίβεια διάγνωσης σε ποσοστό 90%. Τα τελευταία χρόνια υπάρχουν και φάρμακα που επιβραδύνουν σημαντικά την εξέλιξη της νόσου.

Όπως εξηγούν οι ειδικοί υπάρχει δυνατότητα προφύλαξης από την νόσο, με τον έλεγχο των παραγόντων που την προκαλούν. Το συστηματικό διάβασμα, η συγγραφή βιβλίων, παιχνίδια που «ακονίζουν» τον νου, όπως το σκάκι, τα χαρτιά, το τάβλι, η συμπλήρωση παζλ, το λύσιμο σταυρολέξων, το sudoku, δρουν αποτρεπτικά στην εμφάνιση της νόσου.

Ακόμα σύμφωνα με τα αποτελέσματα ιατρικών ερευνών η υιοθέτηση μιας διατροφής πλούσιας σε φρούτα, χυμούς φρούτων, λαχανικά, δημητριακά, αλλά και η αυξημένη κατανάλωση ψαριών σε αντίθεση με αυτή του κρέατος, φαίνεται να μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου Αλτσχάϊμερ.