Θεοφάνεια ή Επιφάνεια, που σημαίνει μέρα που επεφάνη (εμφανίστηκε) ο Χριστός. Τότε ο Θεάνθρωπος πρωτοπαρουσιάστηκε στον κόσμο για να διδάξει τον λόγο του Κυρίου, αφού πρώτα βαπτίστηκε στον Ιορδάνη ποταμό από τον Ιωάννη τον Πρόδρομο. Σε ανάμνηση αυτού του γεγονότος, γίνεται και ο αγιασμός των υδάτων.
Η γιορτή λέγεται ακόμα και Φώτα ή των Φώτων, επειδή φώτα, φως και φώτισμα, ονομάζεται στην γλώσσα των χριστιανών το βάπτισμα. Στα παλαιότερα χρόνια η γιορτή των Θεοφανείων, ήταν ισάξια των Χριστουγέννων και αντίστοιχη με της Πρωτοχρονιάς, όσο αφορά τουλάχιστον την πρόγνωση των μελλούμενων, καθώς υπάρχει η πίστης, ότι την παραμονή των Θεοφανείων, άνοιγαν οι ουρανοί και ότι ζητούσες γινόταν.
Η γιορτή των Θεοφανείων έχει και έναν άλλο συμβολισμό, που αποδίδεται μάλλον στην λαϊκή παράδοση, αυτόν της θεϊκής παρέμβασης στην ζωή των ανθρώπων, όπου με τον αγιασμό των υδάτων φεύγουν οι καλικάτζαροι για να επιστρέψουν στην γη.Ο λαϊκός θρύλος θέλει τους καλικάτζαρους, σαν δαιμονικά σιχαμερά πλάσματα, που ζουν κάτω από την γη και κόβουν ασταμάτητα όλο τον χρόνο τον στύλο που την στηρίζει. Και όταν πλέον κοντεύουν να το πετύχουν, ανεβαίνουν στην επιφάνεια της γης για να μην πέσει και τους πλακώσει. Αυτό συμβαίνει πάντα στο Δωδεκαήμερο, από τα Χριστούγεννα μέχρι τα Φώτα. Σ’ αυτό το διάστημα όμως η τεράστια ζημιά που έχουν κάνει, επιδιορθώνεται μόνη της και έτσι δεν πραγματοποιείται το απαίσιο σχέδιό τους. Ανεβαίνοντας όμως στην γη πειράζουν τους ανθρώπους, ανακατεύοντας τα πράγματα, μαγαρίζοντας τις τροφές, ενώ χορεύουν έξαλλοι. Οι πιστοί για να φοβίσουν τους καλικάτζαρους και να μην μπουν στα σπίτια τους, κάρφωναν τέσσερα καρφιά σε σχήμα σταυρού, στους τοίχους των σπιτιών.
Εκείνοι όμως ένα πράγμα μόνο φοβούνται, την αγιαστούρα του παπά. Ο τρόμος τους αρχίζει από την παραμονή των Φώτων, που γίνονται οι αγιασμοί. …στις πέντε του Γενάρηφεύγουν οι καλικατζάροι…Και μόλις αγιαστούν τα νερά την ημέρα των Φώτων, χάνονται λέγοντας:
Φεύγετε να φεύγουμε
‘Έρχεται ο τουρλόπαπας
με την αγιαστούρα του
και με την βρεχτούρα του
Η γιορτή λέγεται ακόμα και Φώτα ή των Φώτων, επειδή φώτα, φως και φώτισμα, ονομάζεται στην γλώσσα των χριστιανών το βάπτισμα. Στα παλαιότερα χρόνια η γιορτή των Θεοφανείων, ήταν ισάξια των Χριστουγέννων και αντίστοιχη με της Πρωτοχρονιάς, όσο αφορά τουλάχιστον την πρόγνωση των μελλούμενων, καθώς υπάρχει η πίστης, ότι την παραμονή των Θεοφανείων, άνοιγαν οι ουρανοί και ότι ζητούσες γινόταν.
Η γιορτή των Θεοφανείων έχει και έναν άλλο συμβολισμό, που αποδίδεται μάλλον στην λαϊκή παράδοση, αυτόν της θεϊκής παρέμβασης στην ζωή των ανθρώπων, όπου με τον αγιασμό των υδάτων φεύγουν οι καλικάτζαροι για να επιστρέψουν στην γη.Ο λαϊκός θρύλος θέλει τους καλικάτζαρους, σαν δαιμονικά σιχαμερά πλάσματα, που ζουν κάτω από την γη και κόβουν ασταμάτητα όλο τον χρόνο τον στύλο που την στηρίζει. Και όταν πλέον κοντεύουν να το πετύχουν, ανεβαίνουν στην επιφάνεια της γης για να μην πέσει και τους πλακώσει. Αυτό συμβαίνει πάντα στο Δωδεκαήμερο, από τα Χριστούγεννα μέχρι τα Φώτα. Σ’ αυτό το διάστημα όμως η τεράστια ζημιά που έχουν κάνει, επιδιορθώνεται μόνη της και έτσι δεν πραγματοποιείται το απαίσιο σχέδιό τους. Ανεβαίνοντας όμως στην γη πειράζουν τους ανθρώπους, ανακατεύοντας τα πράγματα, μαγαρίζοντας τις τροφές, ενώ χορεύουν έξαλλοι. Οι πιστοί για να φοβίσουν τους καλικάτζαρους και να μην μπουν στα σπίτια τους, κάρφωναν τέσσερα καρφιά σε σχήμα σταυρού, στους τοίχους των σπιτιών.
Εκείνοι όμως ένα πράγμα μόνο φοβούνται, την αγιαστούρα του παπά. Ο τρόμος τους αρχίζει από την παραμονή των Φώτων, που γίνονται οι αγιασμοί. …στις πέντε του Γενάρηφεύγουν οι καλικατζάροι…Και μόλις αγιαστούν τα νερά την ημέρα των Φώτων, χάνονται λέγοντας:
Φεύγετε να φεύγουμε
‘Έρχεται ο τουρλόπαπας
με την αγιαστούρα του
και με την βρεχτούρα του
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου