Καθαρά Δευτέρα

Η Καθαρά Δευτέρα σηματοδοτεί το τέλος της Αποκριάς και την αρχή της Σαρακοστής. Την ονομασία της την οφείλει στην προετοιμασία που ξεκινούν  οι χριστιανοί με την σαρακοστή, ώστε να «καθαριστούν» σωματικά με την νηστεία και ψυχικά με την προσευχή, για την μεγαλύτερη γιορτή της χριστιανοσύνης, το Πάσχα. Ακόμα ονομάζεται και Κούλουμα, κατά μια εκδοχή  προέρχεται από την λατινική λέξη  cumulus που σημαίνει σωρός, αφθονία,  αλλά και επίλογος, τέλος. Κατά μια  άλλη εκδοχή, προέρχεται από την λατινική λέξη Κόλουμνα= Κολώνα, επειδή το πρώτο γλέντι της Καθαρής Δευτέρας, στην Αθήνα έγινε στις Στήλες του Ολυμπίου Διός. Στα Βυζαντινά χρόνια ονομαζόταν Απόθεση-Απόδοση.

Χαρακτηριστικά της Καθαράς Δευτέρας.

Η Καθαρά Δευτέρα συνήθως γιορτάζεται στην εξοχή, όταν το επιτρέπει και ο καιρός,  με το πέταγμα του χαρταετού, με γλέντι, χορό, τραγούδι (υπάρχουν και χαρακτηριστικά τραγούδια, σκωπτικά  ως επί το πλείστον), με εδέσματα νηστίσιμα  και το χαρακτηριστικό άζυμο ψωμί, την λαγάνα. Σε πολλά μέρη της πατρίδας μας, δεν βάζουν κατσαρόλα στην φωτιά και τρώνε διάφορα λαχανικά (μαρούλι, κρεμμύδια, σκόρδα, ελιές), ταραμά και χαλβά. Ακόμα σε άλλα μέρη, όπως στην Ήπειρο, καθαρίζουν τα κατσαρολικά και βάφουν άσπρα τα πεζοδρόμια, ενώ σε άλλα, βάφουν μαύρα τα πρόσωπά τους. Στην Αθήνα, τα Κούλουμα τα γιόρταζαν στις πλαγιές του Λόφου του Φιλοπάππου, όπου τρωγόπιναν και χόρευαν υπό τους ήχους είτε πλανόδιων μουσικών, είτε της λατέρνας, δημοτικούς ή λαϊκούς χορούς. Το σούρουπο οι Ρουμελιώτες γαλατάδες της Αθήνας, έστηναν χορό κυρίως τσάμικο στις Στήλες του Ολυμπίου Διός παρουσία των βασιλέων  και πλήθος κόσμου.