Το σουσάμι και τα προϊόντα του

Ο σησαμόσπορος αποτελεί την πρώτη ύλη για την παρασκευή του σουσαμιού, του ταχινιού, του χαλβά, του σησαμελαίου και τέλος του παστελιού.

Το σουσάμι είναι μια τροφή μοναδική και η κατανάλωσή του χρονολογείται από την αρχαιότητα. Οι Έλληνες και οι υπόλοιποι μεσογειακοί λαοί χρησιμοποιούσαν, τόσο τους σπόρους ολόκληρους ή αλεσμένους, καθώς και το έλαιό του, ως τροφή, αλλά και για την παραγωγή φαρμάκων.

Αποτελεί ένα φυτικής προέλευσης τρόφιμο με μεγάλη βιολογική αξία, καθώς περιέχει φυτικές πρωτεΐνες, αμινοξέα, πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, βιταμίνες, μεταλλικά άλατα και ιχνοστοιχεία, ασβέστιο, φώσφορο κ.ά.
Σε μελέτες που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια, το σουσάμι και τα προϊόντα του, ενισχύουν την καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, βοηθούν, στην αντιμετώπιση της αρτηριοσκληρώσεως, της χοληστερίνης και της υπέρτασης.

Χαλβάς, ο σαρακοστιανός
Τα παλαιότερα χρόνια ο χαλβάς αποτελούσε ένα γλύκισμα όχι μόνο σαρακοστιανό, καθώς υπήρχε όλο τον χρόνο στα μπακάλικα και ακριβώς έτσι ήταν και η ονομασία του, «χαλβάς του μπακάλη» για να διαχωρίζεται από τον σιμιγδαλένιο που έφτιαχναν στο σπίτι. Τα τελευταία χρόνια που ξαναανακαλύψαμε την υγιεινή μεσογειακή διατροφή, άρχισε πάλι να αποτελεί σαρακοστιανό και όχι μόνο έδεσμα, εμπλουτισμένος μάλιστα εκτός της κλασσικής έκδοσης της βανίλιας, με ξηρούς καρπούς, σοκολάτα, μέλι και άλλα. Συνδυάζεται πολύ ωραία αποτελώντας ένα γευστικότατο επιδόρπιο, με γλυκό κουταλιού, παγωτό, φρούτα, γιαούρτι κ ά

Ταχίνι
Το ταχίνι είναι ο πολτός του αλεσμένου σουσαμιού και το βρίσκουμε σε βαζάκια. Υπάρχουν δυο κατηγορίες ταχινιού, που προσδιορίζονται από την προέλευση των σπόρων του σουσαμιού, αν είναι αποφλοιωμένο ή αναποφλοίωτο (ολικής άλεσης)
Το ταχίνι είναι μια ελαιώδης και με παχιά σύσταση ουσία, που στις περισσότερες περιπτώσεις μαγειρέματος χρειάζεται να αραιωθεί, καθώς αυτούσιο συνήθως κόβει.
Στην αραβική και στην κυπριακή κουζίνα υπάρχουν αντιπροσωπευτικές συνταγές με ταχίνι, όπως το χούμους μπιτανίν (ρεβιθοσαλάτα), μπαμπαγκανούζ (μελιτζανισαλάτα)
Το ταχίνι μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν άρτυμα αντί του ελαιόλαδου, ακόμα σε σούπες, σαν ντέσινγκ σε σαλάτες, ή σαν σάλτσα σε ψάρι, κοτόπουλο ή λαχανικά, για γλυκά, ιδιαίτερα αν το συνδυάσετε με μέλι, ξηρούς καρπούς ή φρούτα. Όμως και σκέτο αλειμμένο στο ψωμί με μέλι και κανέλα, αποτελεί ένα γρήγορο σνακ.

Παστέλι
Το παστέλι είναι ένα ελληνικό γλύκισμα, με βάση το σουσάμι και το μέλι.
Η ρίζες του γλυκίσματος χάνονται στην αρχαιότητα, Αναφορά του υπάρχει στον Όμηρο αλλά και στον Αριστοφάνη, με την ονομασία σησαμούς. Καθώς όμως τα συστατικά του, μέλι και σουσάμι αποτελούσαν αγαπημένα εδέσματα στην διατροφή τους, πιθανόν να το είχαν επινοήσει. Άγνωστο παραμένει όμως το πότε άλλαξε η ονομασία του. Μια πιθανή εκδοχή να προέρχεται από το ρήμα πάσσω ή πάττω, που σημαίνει πασπαλίζω, περιχύνω και συνάδει με την διαδικασία παρασκευής του. Η εκδοχή ισχυροποιείται αν εξετάσουμε λέξεις από το ρήμα, όπως παστέον γλύκισμα που σημαίνει μεγάλο κομμάτι, παστέον- παστέλλον- παστέλι.