Εμμανουήλ Ροΐδης

Στις 7 Ιανουαρίου 1904 πέθανε ο λόγιος, λογοτέχνης και δημοσιογράφος

Γεννήθηκε στην Σύρο το 1836 από γονείς Χίους. Φοίτησε στο Λύκειο της Σύρου και εν συνεχεία παρακολούθησε μαθήματα φιλοσοφίας και φιλολογίας στο Βερολίνο, όπου πήρε πτυχίο και διδακτορικό δίπλωμα.

Γνώριζε ακόμα πολλές γλώσσες, αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά και γερμανικά. Περιηγήθηκε σε πολλές χώρες της Ευρώπης και την Αίγυπτο. Μετά τον θάνατο του πατέρα του, εγκαταστάθηκε οριστικά στην Αθήνα και εργάστηκε ως δημοσιογράφος.

Το 1860 δημοσίευσε μεταφράσεις στα ελληνικά, έργων του Σατωβριάνδου.Έξι χρόνια αργότερα κυκλοφόρησε το πολύκροτο μυθιστόρημά του «Πάπισσα Ιωάννα» που σημείωσε καταπληκτική επιτυχία. Μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες κάνοντας τον Ροΐδη, παγκόσμια γνωστό.

Με το έργο αυτό σατίριζε την αμάθεια και τις καταχρήσεις του κλήρου της καθολικής εκκλησίας κατά τον μεσαίωνα. Αντιμετώπισε όμως και βίαιες επικρίσεις από ορισμένους κριτικούς, αλλά και από την Ιερά Σύνοδο που προχώρησε στον αφορισμό του. Στις επικρίσεις απάντησε με τις περίφημες «Τρεις επιστολές ενός Αγρινιώτου», που αποτελούν και τα αντιπροσωπευτικότερα δείγματα του λογοτεχνικού του ύφους.

Εκτός από τα πολλά άρθρα και μελέτες που δημοσίευσε σε εφημερίδες και περιοδικά της εποχής του, εξέδωσε το 1875 το εβδομαδιαίο χιουμοριστικό και σατυρικό περιοδικό «Ασμοδαίος» και το 1839 τα «Είδωλα» που αποτελούν γλωσσική μελέτη υπέρ της δημοτικής γλώσσας, παρόλο που ο ίδιος έγραφε στην καθαρεύουσα.

Το λογοτεχνικό έργο του Ροΐδη, χαρακτηρίζει η καυστική σάτιρα, το δηκτικό ύφος, η λεπτή ειρωνεία και η πρωτοτυπία. Διετέλεσε ακόμα για πολλά χρόνια διευθυντής της Εθνικής Βιβλιοθήκης, συντελώντας τα μέγιστα στην καλή οργάνωση και λειτουργία της.

Νίκος Κόντος
Φιλόλογος-Ψυχολόγος